Astigmat hipermetrop ne anlama geliyor ve nasıl etkiler?

Astigmat ve hipermetrop, gözün ışığı doğru şekilde odaklayamamasından kaynaklanan iki farklı kırma kusurudur. Genellikle birlikte görülebilirler ve görme kalitesini etkilerler. İkisinin aynı anda bulunması durumuna "astigmatik hipermetrop" denir.

Hipermetrop, halk arasında "yakını görememe" olarak bilinir. Bu durum, göz küresinin normalden daha kısa olması veya korneanın (gözün ön kısmındaki şeffaf tabaka) yeterince kavisli olmaması sonucu oluşur. Işık ışınları retinanınarkasındaodaklanır.

• Yakın mesafedeki nesneleri (kitap, telefon ekranı) bulanık görme
• Uzak nesneler genellikle daha net görülür (hafif hipermetroplarda)
• Göz yorgunluğu, baş ağrısı, okurken veya bilgisayar kullanırken odaklanma zorluğu

Astigmat, kornea veya lensin (göz merceği) şeklinin düzensiz olmasından kaynaklanır. Normalde bir top gibi yuvarlak olması gereken kornea, astigmatta daha çok bir rugby topu şeklindedir. Bu düzensizlik, ışığın retinada tek bir noktada değil, birden fazla noktada odaklanmasına neden olur.

• Tüm mesafelerde (uzak ve yakın) bulanık veya gölgeli görme
• Işıkların etrafında haleler görme (özellikle gece sürüşünde)
• Gözlerde yorgunluk, baş ağrısı
• Gözleri kısarak bakma ihtiyacı

Bu iki kusurun bir arada bulunması, görme sorunlarını daha karmaşık hale getirebilir:

• Görme Kalitesinde Belirgin Bozulma: Hem uzak hem yakın görmede zorluk yaşanır. Astigmatın neden olduğu bulanıklık ve şekil bozuklukları, hipermetropun yakın görme problemini daha da şiddetlendirir.
• Göz Yorgunluğu ve Baş Ağrısı: Gözler, net görebilmek için sürekli odaklanmaya çalışır (akomodasyon). Bu durum göz kaslarını yorar ve baş ağrısına yol açar. Astigmatik hipermetropta bu yorgunluk daha erken ve şiddetli olabilir.
• Gece Görüşünde Zorluk: Astigmatın tipik bir etkisi olan ışık saçılması, özellikle az ışıklı ortamlarda (gece araba kullanırken) ciddi görme problemlerine neden olabilir.
• Okuma ve Detay İşlerde Zorlanma: Kitap okuma, dikiş dikme, bilgisayar kullanma gibi yakın mesafe faaliyetleri oldukça zorlaşır ve konsantrasyonu bozabilir.
• Çocuklarda "Göz Tembelliği" (Ambliyopi) Riski: Özellikle çocukluk döneminde teşhis edilmeyen ve düzeltilmeyen yüksek dereceli astigmatik hipermetrop, göz tembelliğine yol açabilir.

Astigmatik hipermetrop, bir göz doktoru tarafından yapılan kapsamlı bir göz muayenesi ile teşhis edilir.

• Gözlük veya Kontakt Lensler: En yaygın tedavi yöntemidir. Özel olarak tasarlanmış "silindirik" ve "yakınlaştırıcı" mercekler içeren camlar veya lensler, ışığı doğru şekilde retinaya odaklayarak net görüş sağlar.
• Lazer Göz Cerrahisi (LASIK, PRK vb.): Belirli bir yaşın üzerindeki ve göz yapısı uygun olan bireylerde, korneanın şeklini lazerle düzeltmek için kullanılabilir. Bu, kalıcı bir çözüm sunabilir.
• Göz İçi Lens İmplantasyonu: Yüksek dereceli vakalarda, doğal lensin çıkarılıp yerine özel bir merceğin yerleştirilmesi şeklinde uygulanan bir cerrahi yöntemdir.

Sonuç olarak, astigmatik hipermetrop, hem uzak hem yakın görmede sorun yaratan ve yaşam kalitesini düşürebilen bir durumdur. Ancak, günümüzde gözlük, kontakt lens ve çeşitli cerrahi yöntemlerle etkili bir şekilde düzeltilebilmekte ve net bir görüş sağlanabilmektedir. Düzenli göz muayenesi, erken teşhis ve tedavi için büyük önem taşır.