Astigmat göz dereceleri nasıl hesaplanır?

Astigmat, gözün kornea veya lens kısmındaki düzensiz eğrilikten kaynaklanan bir görme kusurudur. Bu durum, ışığın retinada tek bir noktada odaklanamamasına ve bulanık görüntüye yol açar. Astigmat dereceleri, göz muayenesi sırasında hesaplanır ve genellikle silindirik (cylinder) ve eksen (axis) değerleriyle ifade edilir. İşte astigmat derecelerinin hesaplanmasına dair detaylı bir açıklama:

Astigmat reçeteleri genellikle üç ana bileşenden oluşur:

• Silindir (Cylinder - CYL): Astigmatın derecesini belirtir ve diyoptri (D) cinsinden ifade edilir. Pozitif (+) veya negatif (-) değerler alabilir. Örneğin, -1.50 D gibi.
• Eksen (Axis - AX): Astigmatın yönünü gösterir ve 0 ile 180 derece arasında bir açı değeriyle ifade edilir. Bu, silindirik düzeltmenin hangi açıda uygulanacağını belirler.
• Küre (Sphere - SPH): Miyop veya hipermetrop gibi diğer görme kusurlarının derecesini temsil eder ve astigmatla birlikte bulunabilir.

Bu bileşenler, bir göz reçetesinde genellikle "SPH / CYL / AX" formatında yazılır; örneğin, -2.00 / -1.50 / 90° gibi.

Astigmat dereceleri, göz doktoru veya optometrist tarafından yapılan kapsamlı bir göz muayenesiyle belirlenir. Hesaplama süreci şu adımları içerir:

• Görme Keskinliği Testi: İlk olarak, hastanın görme seviyesi Snellen tablosu gibi araçlarla değerlendirilir. Bu, genel görme sorunlarını tespit etmeye yardımcı olur.
• Refraksiyon Testi: Bu test, hastanın farklı lenslerle nasıl gördüğünü ölçer. Otorefraktometre cihazı, otomatik olarak astigmat dahil görme kusurlarını tahmin eder. Daha sonra, doktor phoropter adı verilen bir cihaz kullanarak hastaya çeşitli lens kombinasyonları sunar ve "daha iyi mi, yoksa daha kötü mü?" gibi sorularla ince ayar yapar.
• Keretometre veya Topografi: Astigmatın kaynağını (kornea eğriliği) ölçmek için kullanılır. Keretometre, korneanın eğrilik yarıçapını ölçerek astigmat derecesini ve eksenini belirler. Kornea topografisi ise daha detaylı bir harita sunar.
• Sonuçların Değerlendirilmesi: Elde edilen veriler, silindir ve eksen değerlerini hesaplamak için kullanılır. Örneğin, testler sırasında hastanın -1.50 D silindirik düzeltmeye ihtiyaç duyduğu ve bunun 75° eksende uygulanması gerektiği belirlenebilir.

Astigmat dereceleri, genellikle hafif, orta veya şiddetli olarak sınıflandırılır:

• Hafif Astigmat: 0.25 D ile 1.00 D arası - Genellikle belirgin semptomlara neden olmaz ve düzeltme gerektirmeyebilir.
• Orta Astigmat: 1.00 D ile 2.00 D arası - Bulanık görme veya göz yorgunluğu gibi semptomlar görülebilir ve genellikle gözlük veya lensle düzeltilir.
• Şiddetli Astigmat: 2.00 D üzeri - Ciddi görme sorunlarına yol açabilir ve mutlaka düzeltme gerektirir.

Eksen değeri ise astigmatın yönünü belirler; örneğin, 90° dikey, 180° yatay astigmat anlamına gelebilir.

Basit bir örnekle, eğer reçeteniz -2.00 (SPH) / -1.25 (CYL) / 45° (AX) ise, bu -2.00 diyoptri miyop ve -1.25 diyoptri astigmat olduğunuzu, astigmat düzeltmesinin 45° açıda uygulanması gerektiğini gösterir. Hesaplamayı kendiniz yapmaya çalışmak yerine, bir uzmana başvurmanız önemlidir, çünkü yanlış dereceler göz sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Düzenli göz muayeneleri, astigmat derecelerinizin zamanla değişip değişmediğini izlemek için gereklidir.

Astigmat göz dereceleri, profesyonel göz muayenesiyle hesaplanır ve kişiye özel olarak belirlenir. Kendi kendine hesaplama mümkün değildir; bu nedenle, görme sorunları yaşıyorsanız bir göz doktoruna danışarak doğru teşhis ve tedavi almanız önerilir. Astigmat, gözlük, kontakt lens veya cerrahi yöntemlerle etkili bir şekilde düzeltilebilir, böylece net ve konforlu bir görüş sağlanabilir.