Astigmat derecesi nasıl ölçülür ve ne anlama gelir?

Astigmat derecesi, göz doktoru veya optometrist tarafından yapılan kapsamlı bir göz muayenesi ile belirlenir. Ölçüm için genellikle aşağıdaki yöntemler kullanılır:

• Oftalmoskop veya Retinoskop: Gözün ışık kırma özelliklerini değerlendirmek için kullanılan aletlerdir. Retinoskop ile göze ışık tutularak retinadan yansıyan ışığın hareketi incelenir ve astigmatın yönü ile derecesi tahmin edilir.
• Oto-refraktometre veya Aberrometre: Bu cihazlar, otomatik olarak gözün kırma kusurlarını (miyop, hipermetrop, astigmat) ölçer. Hastanın çenesini ve alnını dayayarak cihazın içine bakması istenir; cihaz, ışık demetleri gönderip yansımaları analiz ederek astigmat derecesini ve eksenini belirler.
• Foropter ve Görme Keskinliği Testi: Hastanın foropter adı verilen cihaza bakması sağlanır ve farklı lensler denenerek "daha net" veya "daha bulanık" gibi geri bildirimler alınır. Bu süreçte, astigmatı düzeltmek için silindirik lensler kullanılır; hasta, en net görmeyi sağlayan lens kombinasyonunu seçer. Bu, astigmatın derecesini (silindir gücü) ve eksenini (derece cinsinden, 0-180 arası) belirler.
• Keratometre veya Topografi: Özellikle kornea kaynaklı astigmatı ölçmek için kullanılır. Keratometre, korneanın eğriliğini ve astigmatik düzensizlikleri değerlendirir. Kornea topografisi ise korneanın 3D haritasını çıkararak astigmatın detaylı analizini sağlar, bu da kontakt lens veya cerrahi planlamada önemlidir.

Astigmat derecesi, gözdeki düzensiz kırılmanın şiddetini ifade eder ve genellikle "silindir (CYL)" değeri olarak ölçülür. Birimi diyoptri (D) cinsindendir ve aşağıdaki gibi kategorilere ayrılabilir:

• Hafif Astigmat: 0.25 D ile 1.00 D arası – Genellikle minimal semptomlara neden olur ve her zaman düzeltme gerektirmez.
• Orta Astigmat: 1.00 D ile 2.00 D arası – Bulanık görme, baş ağrısı veya göz yorgunluğu gibi belirtiler ortaya çıkabilir; genellikle gözlük, kontakt lens veya LASIK gibi yöntemlerle düzeltilir.
• Yüksek Astigmat: 2.00 D üzeri – Belirgin görme sorunlarına yol açar ve düzenli düzeltme gerektirir; tedavi edilmezse ambliyopi (göz tembelliği) riski artabilir.

Ayrıca, astigmatın "eksen" değeri (0-180 derece) de önemlidir; bu, astigmatik kırılmanın yönünü belirtir ve reçetede "AXIS" olarak yer alır. Örneğin, -1.50 D silindir ve 90 derece eksen, dikey yönde bir astigmat olduğunu gösterir.

Astigmat, kornea veya lensin şekil bozukluğundan kaynaklanır ve derecesi kişiden kişiye değişir. Düzenli göz muayeneleri, astigmatın ilerlemesini izlemek ve uygun düzeltme yöntemlerini (gözlük, lens veya cerrahi) belirlemek için kritiktir. Unutmayın, astigmat derecesi yüksek olsa bile modern tedavilerle etkili bir şekilde yönetilebilir.