Düzensiz Astigmat, Astigmat, en tabii anlamıyla gözün en ön tabakası olan kornea şeklinin bozulup, ışığı doğru şekilde kıramamasıyla, görüntünün retinada belirsiz olarak oluşumuna neden olan görme bozulmasıdır. Kornea, normal olarak çok kusursuz bir yuvarlaklığa sahiptir, astigmat hastalığı durumunda ise yumurta yahut beyzbol topu benzeri eliptik bir basıklık ile dikey veya yatay ağırlıkla bombeleşip, tek odak noktası iki odak noktası oluşturur. Bu nedenle dikey veya yatay bozulmalar olmaktadır.

Düzensiz Astigmat, Gözün içine gelen ışını odaklayan kırıcı ortamında, özellikle kornea tabakasında, kırma kusurunun tüm yerlerinde eşit olmayıp, bazı eksenlerin daha çok kırıcı bazı kısımlarının daha az kırıcı olması durumudur. Düzensiz (İrregüler) astigmatizma korneada iltihaplanma sonrası, ülser, kornea yaralanması sonucu olarak oluşabilir. Şayet düzensiz astigmat varlığı için astigmatı meydana getiren (Edinsel, sonra da oluşan) bir sebep yoksa, kornea incelmesiyle izleyen keratokonus hastalığının bir belirtisi olma ihtimali bulunur. Keratokonus hastalığının erken tespiti ve tedavisi çok önemlidir. İleri ki zamanlarda ancak kornea nakli yapılarak tedavi edilebilir.

Korneadaki şekil bozukluğu nedeniyle oluşan görme hatası, sfero silindirik camlar ile düzeltilebilirse düzenli astigmattan, düzeltilemezse düzensiz, irregüler astigmattan söz edilir. Düzensiz astigmat, çoğunlukla başka bir hastalık sonucu ortaya çıkar. (Keratokonus, korneada skar vs). Düzensiz astigmatizma hastalarının, yarı sert gaz geçirgen kontakt lens kullanmaları kendilerine fayda sağlayabilir ve görüşleri artabilir.

Astigmat Türleri ve Çeşitleri: Astigmatlar düzenli ve düzensiz astigmat olarak ikiye ayrılır. Düzenli olan astigmatın miyop, hipermetrop ve miks türleri vardır. Bu gruptaki astigmatlar genelde İrsidir. Astigmat gözde, bozuk olan görüntü büsbütün retinanın (Sinir tabaka) önünde kalıyorsa miyop astigmattan, tamamen sinir tabakanın arkasına düşerse hipermetrop astigmat söz edilir. Görüntünün bir kısmı retina önünde, bir kısmı retina arkasında oluşursa bu da mix astigmat olarak adlandırılır.

Düzensiz (İrregular) astigmatın tedavisi zordur ve hastalığın gözlük ve lens ile tedavisi mümkün değildir. Lazer uygulaması yapılabir, kornea içerisine halka koyulabilir, kornea nakli ile tedavi edilebilir.